Μοναξιά: Ένα Σημαντικό Δημόσιο Ζήτημα

Η μοναξιά, που βιώνεται ως συναισθηματική απομόνωση ή κοινωνική αποσύνδεση, έχει αναδειχθεί σε ένα σημαντικό δημόσιο πρόβλημα υγείας σε παγκόσμια κλίμακα. Μία νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στοAging & Mental Health, βασίζεται σε δεδομένα από 64.324 άτομα ηλικίας 50 έως 90 ετών σε 29 χώρες και αναδεικνύει τη γενική τάση αύξησης της μοναξιάς με την ηλικία, με ορισμένες εξαιρέσεις. Σε χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ολλανδία, οι μεσήλικες αναφέρουν υψηλότερα επίπεδα μοναξιάς από τους μεγαλύτερους ενήλικες, κάτι που διαφοροποιείται από την κυρίαρχη παγκόσμια εικόνα.

Σημασία και Επιπτώσεις της Μοναξιάς

Η μοναξιά δεν είναι απλώς ένα δυσάρεστο συναίσθημα· η επιστήμη την έχει συνδέσει με αυξημένο κίνδυνο θνησιμότητας, καθώς και με πλήθος ψυχικών, σωματικών και γνωστικών προβλημάτων υγείας. Συγκεκριμένα, εξαιρείται η καρδιοπάθεια, η άνοια και η κατάθλιψη. Η σοβαρότητά της έχει οδηγήσει χώρες όπως η Ιαπωνία και το Ηνωμένο Βασίλειο να δημιουργήσουν ειδικούς κυβερνητικούς ρόλους, γνωστούς ως «υπουργοί μοναξιάς», προκειμένου να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο.

Αποτελέσματα της Μελέτης

Η μελέτη, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Columbia, το McGill στον Καναδά και το Universidad Mayor στη Χιλή, αξιολόγησε τη συχνότητα της μοναξιάς σε σχέση με διάφορους παράγοντες όπως η εργασία, η υγειονομική κατάσταση, η οικογενειακή κατάσταση και το φύλο. Το δείγμα περιλάμβανε χώρες από την Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική, καθώς και τη Μέση Ανατολή. Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν τα 68 έτη, με το 58% να είναι γυναίκες.

Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν μεγάλες διαφοροποιήσεις ανά χώρα. Σε χώρες όπως η Βουλγαρία και η Λετονία, παρατηρήθηκε η μεγαλύτερη αύξηση της μοναξιάς με την ηλικία. Στην Κύπρο και την Ελλάδα, οι ενήλικες ηλικίας 50-90 ετών παρουσίασαν τα υψηλότερα επίπεδα μοναξιάς, υποδεικνύοντας κοινωνική απομόνωση στις μεγαλύτερες ηλικίες. Αντίθετα, μπορεί να παρατηρηθεί ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ολλανδία, οι μεσήλικες διαπιστώνουν ότι είναι πιο μοναχικοί, κάτι που αποτελεί μια σπάνια παγκόσμια εξαίρεση.

Κοινωνικοί και Υγειονομικοί Παράγοντες

Η μοναξιά δεν σχετίζεται αποκλειστικά με την ηλικία· είναι το αποτέλεσμα ενός συνδυασμού κοινωνικών και υγειονομικών παραγόντων. Καθοριστικοί παράγοντες περιλαμβάνουν την απώλεια συντρόφου, την ανεργία, όπως και την αυτοαξιολόγηση της υγείας. Αν και παράγοντες όπως η ύπαρξη παιδιών ή το επίπεδο εκπαίδευσης επηρεάζουν λιγότερο, η σημασία τους μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την κοινωνική δομή και τις πολιτισμικές αξίες κάθε χώρας.

Στρατηγικές για τον Μετριασμό της Μοναξιάς

«Η μοναξιά δεν είναι αναπόφευκτο φαινόμενο της ηλικίας. Είναι ευαίσθητη στις κοινωνικές αλλαγές και μπορεί να τροποποιηθεί», υπογραμμίζει η Δρ. Richardson. Ο Δρ. Esteban Calvo, συν-συγγραφέας της μελέτης, προσθέτει ότι «οι μεσήλικες βρίσκονται συχνά παγιδευμένοι ανάμεσα σε επαγγελματικές και οικογενειακές υποχρεώσεις και χρειάζονται υποστήριξη». Βασισμένο στα ευρήματα, οι ερευνητές προτείνουν τα εξής:

• Προληπτικό έλεγχο για κατάθλιψη
• Ενίσχυση υπηρεσιών στήριξης για άτομα χωρίς εργασία ή σύντροφο
• Προσαρμογή παρεμβάσεων στο κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο κάθε χώρας

Η προσέγγιση «μία λύση για όλους» δεν είναι επαρκής για την αντιμετώπιση της μοναξιάς, καθώς διαφέρει υποχρεωτικά ανάλογα με την τοποθεσία, το φύλο και τις κοινωνικές συνθήκες.

Διαβάστε επίσης

• ChatGPT – Τεχνητή Νοημοσύνη: Υγιές αντίβαρο στη μοναξιά ή απειλή για τις ανθρώπινες σχέσεις;
• Μοναξιά: Γιατί νιώθουμε τόσο μόνοι μέσα στο πλήθος – Πώς να καταπολεμήσουμε το αίσθημα της απομόνωσης
• Αυτοί οι άνθρωποι νιώθουν όμορφα μέσα στη μοναξιά τους – Τι διαφορετικό κάνουν