Η Σημασία της Ταχύτητας Κατανάλωσης στην Υγεία Μας

Σήμερα, πολλές επιστημονικές μελέτες ασχολούνται με τα είδη των τροφίμων που προάγουν την υγεία μας ή έστω αυτά που μπορεί να της προκαλέσουν βλάβες. Ωστόσο, πέρα από την ποιότητα και τη φύση των τροφών, υπάρχει ένας άλλος παράγοντας που αποδεικνύεται εξίσου σημαντικός: ο ρυθμός κατανάλωσης. Η γρήγορη κατανάλωση τροφής μπορεί να δημιουργήσει διάφορους κινδύνους, όπως είναι η πιθανότητα πνιγμού και η υπερκατανάλωση. Ο λόγος γι’ αυτό είναι ότι ο εγκέφαλος δεν προλαβαίνει να λάβει και να στείλει το σήμα του κορεσμού εγκαίρως.

Ποια είναι η «γρήγορη» κατανάλωση;

Υπάρχει μια ενδεικτική χρονική μέτρηση που βοηθάει να καταλάβουμε αν τρώμε με υπερβολική ταχύτητα: αν ολοκληρώνουμε το γεύμα μας σε λιγότερο από 20-30 λεπτά. Όπως τονίζει η Leslie Heinberg από το Κέντρο Συμπεριφορικής Υγείας της Κλινικής του Κλίβελαντ, «απαιτούνται περίπου 20 λεπτά για να επικοινωνήσει το στομάχι με τον εγκέφαλο μέσω ορμονικών σημάτων ότι έχει επέλθει κορεσμός. Όσοι τρώνε γρήγορα συχνά δεν προλαβαίνουν να λάβουν αυτά τα σήματα, με αποτέλεσμα να συνεχίζουν να τρώνε ασυναίσθητα και να ξεπερνούν τις ανάγκες τους». Παρόλα αυτά, η ταχύτητα αυτή μπορεί να γίνει συνήθεια που επηρεάζει τη σχέση μας με το φαγητό και τη διατροφή μας.

Κίνδυνοι της Γρήγορης Κατανάλωσης

Η ταχύτητα στην κατανάλωση τροφής συχνά συνοδεύεται από αυξημένη πρόσληψη αέρα, η οποία μπορεί να προκαλέσει φούσκωμα ή δυσπεψία. Η σωστή μάσηση είναι ζωτικής σημασίας στην πρόληψη αυτών των φαινομένων, γιατί διευκολύνει την πέψη και επιτρέπει στον οργανισμό να απορροφήσει πλήρως τα θρεπτικά συστατικά των τροφών. Αν, αντίθετα, καταναλώνουμε το φαγητό μας βιαστικά, αυξάνεται ο κίνδυνος απόφραξης του οισοφάγου από ολόκληρα κομμάτια τροφής. Επιπλέον, έρευνες έχουν δείξει ότι η γρήγορη κατανάλωση σχετίζεται με υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας, σε σύγκριση με αυτούς που τρώνε πιο αργά.

Πώς να Μειώσουμε την Ταχύτητα Κατανάλωσης

Μια από τις πρώτες συμβουλές που δίνουν οι ειδικοί είναι να αφαιρέσουμε εξωτερικούς περισπασμούς. Κλείστε την τηλεόραση και απομακρύνετε το κινητό σας. Όπως επισημαίνει η Heinberg, «όταν κάποιος τρώει μπροστά στην τηλεόραση, σπάνια σταματά μέχρι να υπάρξει διακοπή, με αποτέλεσμα να χάνει την αίσθηση του κορεσμού. Αν, αντίθετα, εστιάσουμε αποκλειστικά στο φαγητό, παρατηρούμε αυξημένη απόλαυση και μειωμένη κατανάλωση». Αναγνωρίζοντας ότι οι ρυθμοί ζωής είναι γρήγοροι και οι συνήθειες είναι συχνά βαθιά ριζωμένες, υπάρχει δυνατότητα αλλαγής. Μερικές απλές αλλά αποτελεσματικές στρατηγικές περιλαμβάνουν:

• Χρήση του μη κυρίαρχου χεριού κατά τη διάρκεια του γεύματος για να επιβραδύνετε την κατανάλωση.
• Δοκιμή εναλλακτικών σκευών, όπως τα ξυλάκια, που σας αναγκάζουν να επιβραδύνετε.
• Σκόπιμη παύση για κατανάλωση νερού, όταν το πιάτο είναι περίπου στη μέση του.

Στην καθημερινότητα μας, οι υποχρεώσεις και οι δραστηριότητες δεν μας επιτρέπουν πάντα τη δυνατότητα να γευματίζουμε με ηρεμία. Ωστόσο, όπως παρατηρεί η Sarah Berry, επικεφαλής επιστημονική συνεργάτης σε βρετανική διατροφική εταιρεία, «όταν είναι εφικτό, ας προσπαθούμε να παραμένουμε παρόντες, εστιάζοντας στη γεύση και την αίσθηση της τροφής. Όταν απουσιάζει αυτή η συνειδητότητα, είναι πολύ πιο εύκολο να φάμε γρήγορα και χωρίς έλεγχο».

Σημασία της Μάσησης και του Είδους Τροφής

Ένας από τους πιο απλούς και συχνά υποτιμημένους τρόπους για να επιβραδύνουμε την κατανάλωση μας είναι η σωστή μάσηση, όπως τονίζει η Helen McCarthy, ψυχολόγος στην Βρετανική Ψυχολογική Εταιρεία. Η επιλογή των τροφών έχει επίσης καθοριστικό ρόλο. Τα υπερ-επεξεργασμένα προϊόντα και τα fast food τρώγονται συνήθως πιο γρήγορα λόγω της μαλακής τους υφής. «Είναι σαφώς πιο δύσκολο να καταναλώσετε λαχανικά ή πρωτεϊνούχα τρόφιμα με την ίδια ταχύτητα, σε σύγκριση με κάτι ιδιαίτερα επεξεργασμένο, που απαιτεί ελάχιστη μάσηση», σχολιάζει η McCarthy.

Μάλιστα, αρκετοί από τους ασθενείς της έχουν αναφέρει μια απρόσμενη παρενέργεια από την αλλαγή αυτής της συνήθειας. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση μιας γυναίκας που κατανάλωνε καθημερινά ένα πακέτο πατατάκια το βράδυ. Όταν της προτάθηκε να τρώει πιο αργά και να απολαμβάνει κάθε κομμάτι ξεχωριστά, η γυναίκα εξέφρασε την έκπληξή της λέγοντας ότι ένοιωθε «σαν να είχε το στόμα της γεμάτο με επιβλαβή χημικά». Έτσι, τα πατατάκια σταμάτησαν να της προσφέρουν ευχαρίστηση.