Η Ψυχική Υγεία των Νέων: Ένας Σημαντικός Δημόσιος Ζήτημα
Η ψυχική υγεία είναι ένα από τα πιο κρίσιμα θέματα που απασχολούν τη δημόσια υγεία, ειδικά για παιδιά και νέους. Η πανδημία COVID-19 δεν δημιούργησε μόνο νέες προκλήσεις, αλλά αποκάλυψε και την υπάρχουσα ευαλωτότητα του νεανικού πληθυσμού, εντείνοντας τα φαινόμενα άγχους, κατάθλιψης και ψυχικής δυσφορίας. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ, η αυτοκτονία είναι πλέον η δεύτερη κύρια αιτία θανάτου για άτομα ηλικίας 15-29 ετών, με την αυτοτραυματική συμπεριφορά να αυξάνεται ανησυχητικά, ιδιαίτερα μεταξύ των εφήβων κοριτσιών.
Αύξηση Αυτοκτονίας και Αυτοτραυματισμού
Από το 2018 έως το 2022, ο επιπολασμός πολλαπλών παραπόνων για την ψυχική υγεία αυξήθηκε κατά 25% στους 15χρονους μαθητές σε όλες τις χώρες της ΕΕ, με μοναδική εξαίρεση τη Βουλγαρία. Τα κορίτσια πλήττονται δυσανάλογα, παρουσιάζοντας χειρότερη ψυχική υγεία από τα αγόρια και ταχύτερη επιδείνωση με το χρόνο.
Επιπλέον, οι διαταραχές ψυχικής υγείας σε άτομα κάτω των 20 ετών αυξήθηκαν κατά 20% κατά την διάρκεια της πανδημίας. Από τα 2011 έως το 2021, το ποσοστό θανάτων που σχετίζονται με αυτοκτονία αυξήθηκε κατά 0,9 ποσοστιαίες μονάδες για τους νέους κάτω των 25, ενώ μειώθηκε κατά 0,3 ποσοστιαίες μονάδες για τους ενήλικες άνω των 25. Ενδεικτικά, 1 στους 4 νέους ανέφερε αυτοκτονικό ιδεασμό κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ποσοστό πενταπλάσιο σε σχέση με τα προ πανδημίας επίπεδα.
Παράγοντες Ρίσκου
- Ψυχικές διαταραχές
- Διαδικτυακός εκφοβισμός
- Ακαδημαϊκή πίεση
- Διαπροσωπικές συγκρούσεις
- Πρόσβαση σε μέσα αυτοτραυματισμού
Αντίκτυπος στην Καθημερινή Ζωή
Οι πιο συχνές διαταραχές μεταξύ των νέων είναι το άγχος και η κατάθλιψη. Οι έφηβοι ηλικίας 15-19 ετών φέρουν το μεγαλύτερο ψυχικό φορτίο, με το 4% των εφήβων και νεαρών ενηλίκων να επηρεάζονται από κατάθλιψη. Αυτές οι διαταραχές συχνά διαρκούν και κατά την ενήλικη ζωή, επηρεάζοντας αρνητικά την εκπαίδευση, την απασχολησιμότητα και την ποιότητα ζωής.
Για παράδειγμα, τα παιδιά και οι έφηβοι με ψυχική δυσφορία έχουν 25% περισσότερες πιθανότητες να επαναλάβουν σχολικά έτη, ενώ μόλις το 25% των ατόμων με ψυχικές δυσκολίες ολοκληρώνει τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Παράγοντες που Επηρεάζουν την Ψυχική Υγεία
Η ψυχική υγεία των νέων διαμορφώνεται από ένα σύνθετο πλέγμα παραγόντων:
- Κοινωνικοί και οικονομικοί παράγοντες
- Περιβαλλοντικές συνθήκες
- Ατομικές περιστάσεις
Η πανδημία προκάλεσε κοινωνική απομόνωση, αβεβαιότητα και εκπαιδευτικές ανισότητες, επηρεάζοντας ιδιαίτερα νέους με προϋπάρχουσες ευαλωτότητες. Ένα φαινόμενο που έχει αναδειχθεί είναι το κλιματικό άγχος, με σχεδόν 60% των νέων ηλικίας 16-25 ετών να δηλώνουν ανησυχία για την κλιματική αλλαγή.
Κίνδυνοι από την Υπερβολική Χρήση Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης
Η υπερβολική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης σχετίζεται με αυξημένα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης, με την προβληματική χρήση να έχει αυξηθεί κατά 50% μεταξύ 2018 και 2022.
Κενά στη Φροντίδα Ψυχικής Υγείας
Παρά τις προσπάθειες, υπάρχουν σοβαρά κενά στην εφαρμογή πολιτικών φροντίδας της ψυχικής υγείας των νέων. Σύμφωνα με δεδομένα του ΟΟΣΑ, ενώ το 96% των χωρών της ΕΕ έχει εθνική στρατηγική, μόνο το 10%-25% έχουν πλήρως εφαρμόσει τα μέτρα.
Η ανάγκη ψυχικής φροντίδας παραμένει ανεκπλήρωτη, με το 50% των Ευρωπαίων ηλικίας 18-29 ετών να μην λαμβάνουν την απαραίτητη στήριξη.
Αποτελεσματικές Παρεμβάσεις
Ο ΟΟΣΑ προτείνει 11 βέλτιστες πρακτικές για την ψυχική ευημερία, οργανωμένες σε τρεις βασικούς άξονες:
- Σχολικά Προγράμματα: Κοινωνική και συναισθηματική μάθηση που μειώνει τη δύσκολη συμπεριφορά και βελτιώνει το σχολικό κλίμα.
- Πρόσβαση σε Ψυχολογική Υποστήριξη: Υπηρεσίες πρώιμης υποστήριξης μέσω κοινοτικών δομών και ψηφιακών εργαλείων.
- Πρόληψη Αυτοκτονιών: Εκπαίδευση «φύλακα» και δράσεις υποστήριξης μετά από κρίσεις.
Η εφαρμογή δοκιμασμένων παρεμβάσεων είναι ζωτικής σημασίας για την ψυχική υγεία των νέων. Χρειάζεται συνεργασία και προσαρμογή των προγραμμάτων στις τοπικές ανάγκες.
Συμπέρασμα
Η ψυχική υγεία των νέων είναι ένα ζήτημα που απαιτεί άμεση προσοχή και δράση. Η επένδυση σε προγράμματα υποστήριξης και η ενίσχυση της πρόσβασης σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας είναι κρίσιμη για τη διασφάλιση ενός υγιούς μέλλοντος.
Οι πληροφορίες σε αυτό το άρθρο δεν υποκαθιστούν την ιατρική συμβουλή.