Οθόνες και Ψυχική Υγεία: Πώς η Υπερβολική Χρήση Μπορεί να Επηρεάσει τα Παιδιά
Η Σχέση Μεταξύ Οθόνης και Ψυχικών Δυσλειτουργιών
Οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει έναν ανησυχητικό σύνδεσμο μεταξύ του χρόνου που περνούν τα παιδιά στις οθόνες και της ανάπτυξης ψυχικών διαταραχών. Σύμφωνα με νέες έρευνες, τα παιδιά που αφιερώνουν πολύ χρόνο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στα βιντεοπαιχνίδια τείνουν να εκδηλώνουν μανιακά συμπτώματα και χαρακτηριστικά της διπολικής διαταραχής δύο χρόνια αργότερα. Πιο συγκεκριμένα, μια εκτενή τριετή μελέτη του περιοδικού Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, η οποία έλαβε χώρα σε περισσότερους από 9.000 συμμετέχοντες στις Ηνωμένες Πολιτείες, έδειξε ότι η υπερβολική χρήση οθονών, όπως smartphones και tablets, σχετίζεται με αυξημένα συμπτώματα που σχεδιάζονται στη διπολική διαταραχή.
Ποιες Στηρίξεις Οδηγούν σε Ψυχικές Προκλήσεις;
Τα παιδιά, κατά μέσο όρο, περνούν περίπου 4,6 ώρες ημερησίως μπροστά από τις οθόνες, και καθώς μεγαλώνουν, αυτός ο χρόνος φαίνεται να αυξάνεται. Αξιοσημείωτο είναι ότι η ηλικία-κλειδί για πιθανές αρνητικές επιδράσεις αναγνωρίζεται περίπου στα 10 με 11 χρόνια. Η έρευνα ακολουθεί διαφορετικούς τύπους δραστηριοτήτων, εστιάζοντας στη σημαντική σχέση μεταξύ των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και συγκεκριμένων μανιακών συμπτωμάτων.
Συμπτώματα που Συνδέονται με την Υψηλή Χρήση Οθόνης
- Ακανόνιστες Εκρήξεις Ενέργειας: Τα παιδιά μπορεί να εμφανίζουν εντάσεις και διάθεση για δραστηριοποίηση χωρίς αιτία.
- Αγωνιώδεις Σκέψεις: Αυξημένα επίπεδα άγχους και ανησυχίας λόγω της συνεχούς «σύνδεσης» με τα κοινωνικά δίκτυα.
- Διογκωμένη Αυτοεκτίμηση: Μπορεί να επηρεάσουν την αντίληψη του εαυτού τους, με υψηλές προσδοκίες από την επιδοκιμασία των φίλων τους.
- Αυξημένη Γνωσιακή Δραστηριότητα: Συχνά εστιάζουν σε πολλές σκέψεις ταυτόχρονα χωρίς να μπορούν να συγκεντρωθούν.
- Γρήγορη Ομιλία και Εντονότερη Δραστηριότητα: Διατηρούν έναν γρήγορο ρυθμό σκέψης και επικοινωνίας που μπορεί να φαίνεται υπερβολικός.
- Μειωμένος Ύπνος: Η χρήση οθόνης επηρεάζει αρνητικά τη διάρκεια και την ποιότητα του ύπνου τους.
Ειδικοί Διαπιστώνουν Αντιστάσεις
Σύμφωνα με την έρευνα, οι διαπιστώσεις περιλαμβάνουν τα εξής:
- Οι επιπτώσεις του «χρόνου οθόνης» ποικίλλουν με βάση τη δραστηριότητα.
- Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν την πιο ισχυρή συσχέτιση με την εκδήλωση μανιακών συμπτωμάτων.
- Η τηλεόραση δεν φαίνεται να έχει σημαντική σύνδεση, αν και οι βίντεο-κλήσεις καταγράφουν ασθενέστερη συσχέτιση από άλλες δραστηριότητες.
- Παρά το γεγονός ότι τα συμπτώματα δεν οδηγούν σε κλινική διάγνωση, αποτελούν πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια.
Περιοριστικά Μέτρα και Συνέπειες
Η υπερβολική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης εξηγεί το 47,7% της σύνδεσης με τα μανιακά συμπτώματα, ενώ τα βιντεοπαιχνίδια συμβάλλουν κατά 58,0%. Η εκτεταμένη διαταραχή ύπνου προσθέτει το 9,0% στην ανησυχία αυτή.
Η Σημασία της Πρώιμης Παρέμβασης
Η προεφηβεία είναι μια κρίσιμη περίοδος για την ανάπτυξη του εγκεφάλου και αποτελεί σοβαρή πηγή πιθανών ψυχιατρικών διαταραχών. Είναι επίσης μια φάση όπου οι ψυχικές διαταραχές, όπως η διπολική διαταραχή, μπορεί να αρχίσουν να εκδηλώνονται. Οι παγίδες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των βιντεοπαιχνιδιών ενισχύουν την καταναγκαστική χρήση μέσω ψυχολογικών μηχανισμών, καθιστώντας τη διαδικασία απεμπλοκής των παιδιών από αυτά τα μέσα ακόμη πιο δύσκολη.
Συμπεράσματα
Η επιρροή της ψηφιακής εποχής στην ψυχική υγεία των παιδιών είναι καταλυτική. Ο χρόνος που περνούν στη ψηφιακή σφαίρα μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες. Γι’ αυτό, είναι επιτακτική η ανάγκη για γονείς και εκπαιδευτικούς να παρακολουθούν και να καθοδηγούν τη χρήση των οθονών, εξασφαλίζοντας ότι τα παιδιά θα αναπτύξουν υγιείς επικοινωνιακές δεξιότητες και συναισθηματική νοημοσύνη.
