Η Σχέση Ψυχικής Υγείας και Ψηφιακής Ενασχόλησης στους Εφήβους
Η αυξανόμενη συναισθηματική ένταση, η θλίψη, η επιθετικότητα και οι παρορμητικές αντιδράσεις είναι ζητήματα που απασχολούν ιδιαίτερα τους ψυχικά ευάλωτους εφήβους. Έρευνες δείχνουν ότι η παρατεταμένη έκθεση σε ψηφιακά μέσα, και ειδικότερα στην παθητική κατανάλωση περιεχομένου, γνωστή ως «scrolling», σχετίζεται με αυτές τις συμπεριφορές. Αυτό το εύρημα αναδείχθηκε σε μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Computers in Human Behavior, από επιστήμονες του Δυτικού Πανεπιστημίου του Καναδά. Η μελέτη εξετάζει τις επιπτώσεις της ψηφιακής ζωής στην ψυχική υγεία των εφήβων.
Ψυχική Υγεία και Ψηφιακή Συναναστροφή
Η μελέτη περιλάμβανε 580 εφήβους ηλικίας 12 έως 17 ετών από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά. Σε έναν κόσμο όπου η αλληλεπίδραση με τις οθόνες έχει γίνει καθημερινότητα, τα αποτελέσματα ήταν ανησυχητικά: μόλις το 9% των συμμετεχόντων ανέφερε προϋπάρχουσες ψυχικές ή νευροαναπτυξιακές δυσκολίες (όπως ΔΕΠΥ ή αυτισμός), ενώ σχεδόν το 45% των εφήβων χωρίς τέτοιο ιστορικό εμφάνισε άγχος.
Σημαντικά Ευρήματα
«Είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι, πριν από την πανδημία, τα ποσοστά άγχους κυμαίνονταν μεταξύ 8% – 15%. Τώρα, σχεδόν οι μισοί έφηβοι αναφέρουν αυξημένο άγχος», δήλωσε η Δρ. Emma Duerden, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. Η μελέτη διήρκεσε εννέα μήνες και χρησιμοποίησε δομημένα ερωτηματολόγια για την καταγραφή πληροφοριών σχετικά με τη χρήση οθονών, τη ψηφιακή συμπεριφορά και τις συναισθηματικές δυσκολίες των συμμετεχόντων.
Ποιότητα Χρήσης Οθόνης
Η Σημασία του Χρόνου
Η υπέρβαση των δύο ωρών ημερήσιας χρήσης οθόνης τις καθημερινές σχετίζεται με διπλάσιες πιθανότητες εμφάνισης άγχους και τετραπλάσιο κίνδυνο σοβαρών συναισθηματικών και συμπεριφορικών δυσκολιών. Μόνο το 31% των εφήβων πληρούσε αυτό το όριο τις καθημερινές, ποσοστό που μειωνόταν στο 14% τα Σαββατοκύριακα.
Η Επίδραση της Παθητικής Χρήσης
Ωστόσο, δεν είναι μόνο ο χρόνος που μετρά. Η ποιότητα της ψηφιακής ενασχόλησης αποδείχθηκε εξίσου σημαντική. Η παθητική περιήγηση, δηλαδή η μη διαδραστική κατανάλωση περιεχομένου, φάνηκε να επιβαρύνει την ψυχική υγεία. Οι έφηβοι που αφιέρωναν χρόνο σε scrolling εμφάνιζαν υψηλότερα επίπεδα άγχους και συμπεριφορικές δυσκολίες.
«Η παθητική κύλιση είναι ένας σημαντικός λόγος ανησυχίας. Απορροφά μας και προκαλεί άγχος και εσωτερική αναστάτωση», εξήγησε η Δρ. Duerden.
Μια Σύνθετη Σχέση
Αν και οι ερευνητές δεν ανέμεναν ότι οι έφηβοι με διαγνώσεις, όπως αυτισμός ή ΔΕΠΥ, θα χρησιμοποιούσαν περισσότερο τις οθόνες, παρατήρησαν ότι η σύνδεση ήταν ισχυρότερη με τη συμπτωματολογία, όπως το άγχος και η καταθλιπτική διάθεση. Για ορισμένα παιδιά, η αυξημένη χρήση ψηφιακών μέσων λειτουργεί ως μέσο αυτορρύθμισης, προσπαθώντας να μειώσει τα αισθήματα μοναξιάς ή απομόνωσης.
Αναγκαία η Επανεξέταση του Ψηφιακού Τρόπου Ζωής
Η Δρ. Duerden τονίζει πόσο δύσκολη είναι η αποσύνδεση από τα κινητά τηλέφωνα. «Ορισμένοι έφηβοι περνούν μέχρι και 15 ώρες την ημέρα μπροστά σε μια οθόνη. Η μείωση αυτής της εξάρτησης είναι ευκολότερη στη θεωρία παρά στην πράξη», σημείωσε. Υπογραμμίζει τη σημασία της απαγόρευσης των κινητών στα σχολεία και της ανάγκης για φυσική δραστηριότητα.
Συμπέρασμα
Η ψηφιακή ενασχόληση έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής των εφήβων, ωστόσο οι επιπτώσεις της στην ψυχική υγεία είναι ανησυχητικές. Ο περιορισμός της χρήσης οθονών και η προώθηση υγιών ψηφιακών συνηθειών είναι κρίσιμα βήματα για την προστασία της ψυχικής ευημερίας των νέων.
Οι πληροφορίες σε αυτό το άρθρο δεν υποκαθιστούν την ιατρική συμβουλή.